Como a moita xente da miña xeración e das anteriores, cando era neno me roubaron a historia. E custóume moito recuperala; tívena que ir buscar cachiño a cachiño, un anaco aquí e outro alá, e aínda hoxe non a recuperei enteira nin sei moi ben quenes foron os ladróns. Porque, veredes, se roubas cartos es un ladrón e se te collen vas o cárcere, se roubas moitos cartos es un financeiro e é máis difícil que te collan pero tamén podes ir ó cárcere. Pero a historia, a cultura en xeral, pódese roubar impunemente. Seica por que nós mesmos non lle damos valor; a fin de contas a cultura non se come, pódese vivir sen ela. De feito, hai xente que xamáis se chega a decatar de que lles roubaron, ou peor aínda, que se lles devolves o roubado pensan que os queres timar e darlles gato por lebre. "¿Qué historia inventada me vienes a contar?" din, porque adoitan falar castelán sen decatarse tampouco de que nos roubaron tamén a lingua, "La historia verdadera es la que me enseñaron en el colegio".
Pois é moi triste dicilo, pero foi precisamente na escola onde nos roubaron. Non os mestres, a meirande parte deles seguramente instrumentos inconscentes tan expoliados coma nós polos ladróns, pero algúen o fixo. Alguén decretou o que debía e o que non debía figurar nos libros nos que estudamos, e o que, non puidendo deixar de figurar porque se notaría moito o roubo, debía figurar o menos posible. Valgan de exemplo os libros nos que estudiei eu, e que aínda conservo.
Hai nestes libros unha boa extensión de páxinas adicadas á cultura ibera, cousa perfectamente lóxica e natural pola súa importancia. E dentro do relato dos iberos, un paragrafiño moi breve, case posto como de casualidade, nos informa de que no noroeste existía outra cultura, a castrexa, que era moi primitiva posto que non coñecían a escritura. E xa está, iso foi todo o que os ladróns me deixaron de séculos da miña historia.
Chegan os romanos e, polo visto, chegan todos de golpe e a todo-los rincóns, porque o libro non fai diferencia algunha entre a Tarraconense, a Bética ou a Gallaecia. Romanízase a península, toda ela por igual. Se fala, por suposto, dos herois da resistencia fronte a Roma porque reforzan o orgullo patrio, pero poñendo bo coidado de omitir as matanzas e abusos, non sexa que a civilizada Roma da que din que somos herdeiros pareza máis bárbara que os barabaros ós que asoballaron.
Logo chegan os suevos e, segundo o libro, chegan e se van. Entre as moitas páxinas xustamente adicadas ós visigodos, dúas liñas para os suevos: unha para dicir que chegan no 411, outra para dicir que son vencidos polos visigodos no 585. Nos 174 anos que median deberon estar a durmi-la sesta, porque o libro non di nada máis.
Pero a mellor parte, sen dúbida, ven coa edade media. Aquí os ladróns quedaron con todo. Da invasión musulmana só se salvou unha pequeniña franxa no Cantábrico, o reino de Asturias, aínda que as crónicas musulmanas falan do reino de Galiza e din de Pelayo que era natural de Oviedo, en Galicia. Pero non hai que facer caso deses mouros, tal reino non existiu, o libro nin sequera o menciona e Galicia foi reopoboada moito despois polos reis de Asturias. Aquí hai que dicir que os ladróns andiveron pouco finos, porque coa miña mentalidade de neno me preguntaba "¿e que quedou deserta?". O libro non o aclara, como tampouco aclara a orixe de Portugal. Non se pode mencionar a división en dous condados dun reino que non existiu.
Podería seguir, pero xa vos faredes unha idea do que quero dicir cando afirmo que me roubaron a historia: que a historia que me ensinaron non era a miña. Cheguéi a mocidade "sabendo" a historia de outros. Podo entender a razón, é dodado. Todo-los estados-nación tentaron e tentan presentarse a sí mesmos ante o mundo e ante os seus cidadáns coma unha unidade canto más antiga mellor, case como unha predestinación; todo canto reforce esa idea ten que ser potenciado, todo canto a contradiga minimizado ou borrado. Non deixa de ter a súa lóxica pero é, ó meu xeito de ve-las cousas, unha lóxica de parvos e pusilánimes. ¡Canto máis grande é a unidade acadada pola vontade conscente de xentes e pobos ceibes!
A estas alturas do conto xa é un pouco tarde para esixir responsabilidades, que en realidade tampouco me importan. Ben sei que a lei non vai castigar ós que lle rouban á xente a cultura cando apenas pode protexer ós que lles rouban o sustento. Só desexaría dúas cousas: que non lles rouben a historia ós nenos de hoxe e, se pode ser, que que me devolvan a mín o que é meu porque penso acabar de recuperalo en calquera caso.
Ningún comentario:
Publicar un comentario